Το πρόσφατο κείμενο του Προέδρου και της Γραμματέως του ΠΣΥΠΕΝΕΠ μας άφησε άφωνους! Πρώτα πρώτα για την ωμή διαστρέβλωση και παραπληροφόρηση ότι το κείμενο των Φορέων της αγοράς, το οποίο υιοθετεί απόψεις και του ΕΙΠΑΚ, δόθηκε ήδη στο ΥΠΕΝ, πράγμα που δεν ισχύει. Το κείμενο δημοσιοποιήθηκε και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση. Δεν είμαστε εμείς που στέλνουμε «εμπιστευτικές» επιστολές στο ΥΠΕΝ και δεν τις ανακοινώνουμε! Αντί λοιπόν τα στελέχη του ΠΣΥΠΕΝΕΠ να συμμετέχουν δημιουργικά στο διάλογο με προτάσεις, αναλώνονται σε παραπληροφόρηση και τελικά σε ένα απίστευτο παραλήρημα!
Παραμείναμε για σχεδόν ένα μήνα σιωπηλοί για δύο κυρίως λόγους: 1. Ελπίζαμε να πάρουν το κείμενο αυτό πίσω, γιατί πραγματικά ξεπερνούσε τα όρια της πρόκλησης. Δυστυχώς διαψευστήκαμε! 2. Περιμέναμε τη δημοσιοποίηση των παρουσιάσεων της τελευταίας τεχνικής εκδήλωσης του ΠΣΥΠΕΝΕΠ για να σχολιάσουμε δημόσια το πώς τα στελέχη του αντιλαβάνονται τον σχεδιασμό των κτιρίων ΝΖΕΒ με τον υφιστάμενο ΚΕΝΑΚ. Αυτό έγινε μόλις την τελευταία εβδομάδα. Ήρθε η ώρα λοιπόν κάθε κατεργάρης να πάει στον πάγκο του. Θα επανέλθουμε στο θέμα λίαν συντόμως.
Πρώτα όμως θα πρέπει να ασκήσουμε την κριτική σε ένα προς ένα στα θέματα που τέθηκαν στο τελευταίο δελτίο τύπου!
Και πρώτα στο γενικό σχόλιο!
«Προς αποφυγή παρερμηνειών και παραπληροφόρησης του τεχνικού κόσμου, αποτελεί υποχρέωση του προτείνοντος πριν το κάνει να έχει μελετήσει και κατανοήσει σε βάθος το ισχύον πλαίσιο, κατά το δυνατόν στηριζόμενος σε ίδια αντίληψη του αντικειμένου. Υποχρέωση του επίσης είναι, οι προτάσεις αυτές να είναι τεκμηριωμένες, ρεαλιστικές και να μη δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από αυτά που υποτίθεται στοχεύουν να λύσουν. Τέλος υποχρέωση του αποτελεί και η αναφορά σε κανονισμούς και πρότυπα να γίνεται επεξηγηματικά και όχι ως μια απλή παράθεση αριθμών και κωδικών, που ενδεχομένως εντυπωσιάζουν κάποιους, αλλά στερούνται ουσίας.»
Ίσως είμαστε οι μόνοι που έχουμε μελετήσει σε τόσο βάθος το ισχύον πλαίσιο και μάλιστα από την πρώτη ημέρα της εφαρμογής του , πριν σχεδόν μια δεκαετία, όταν ο ΠΣΥΠΕΝΕΠ ακόμη δεν υπήρχε καν, και όχι όψιμα σήμερα εν έτει 2020 ζητώντας μάλιστα και να μην ισχύσουν ακόμη οι υποχρεώσεις της χώρας για τα κτιρια ΝΖΕΒ (λες και δεν έφταναν τόσα χρόνια προετοιμασίας) και φυσικά έχοντας ιδία αντίληψη του αντικειμένου, μιας και έχουμε υλοποιήσει εδώ και χρόνια, παθητικά κτίρια, δηλαδή κτίρια Α+ κατά ΚΕΝΑΚ , άρα και ΝΖΕΒ. Γιαυτό και οι περισσότερες από τις προτάσεις μας για την αναθεώρηση του ΚΕΝΑΚ δεν κατατέθηκαν τώρα αλλά ήδη από το 2014. Το αν οι προτάσεις μας αυτές είναι τεκμηριωμένες ή όχι δεν θα εξαντληθεί σε ένα δελτίο τύπου αλλά σε ένα τραπέζι διαπραγμάτευσης και συνεργασίας με τους αρμόδιους φορείς. Άλλωστε και με το πρόσφατο κείμενο προτάσεων καλούμε σε δημόσιο διάλογο, αλλά εισπράττουμε … αυτά! Τέλος είμαστε οι τελευταίοι που δεν θα αναφερθούμε σε κανονισμούς και πρότυπα, άλλωστε εμείς οι ίδιοι προωθούμε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο πρότυπο, το καλύτερο παγκοσμίως εθελοντικό πρότυπο σχεδιασμού κτιρίων πολύ χαμηλής ενεργειακής απαίτησης.
«Χρήση λανθασμένης ορολογίας και σύγχυση διαδικασιών όπως για παράδειγμα αναφορά σε «πρωτεύουσα» ενέργεια (αντί για πρωτογενή) και «ενεργειακό έλεγχο» (αντί ενεργειακή επιθεώρηση).»
Δεν φταίμε εμείς αν το “primary energy” στην Ελλάδα μεταφράζεται «πρωτογενής ενέργεια». Αλλά δεν θα κολλήσουμε σε αυτό τώρα! Υπάρχουν σοβαρότερα θέματα να συζητήσουμε.
«Λανθασμένες αναφορές σε ΤΟΤΕΕ, με σύγχυση των ΤΟΤΕΕ 20701/2 και 20701/1»
Αναφερόμαστε συγκεκριμένα και στις δύο ΤΟΤΕΕ για λόγους οικονομίας έκφρασης, ας μην παίζουμε σαν παιδάκια με τις λέξεις!
«Λανθασμένη ερμηνεία στον τρόπο αντιμετώπισης των αυτοματισμών όπως η αναφορά για κατηγορία αυτοματισμών Γ αντί για Α όπως πραγματικά ισχύει για τοπικές αντλίες θερμότητας διαιρούμενου τύπου «τεχνολογίας αιχμής inverter Α+++ με αισθητήρα παρουσίας» σε κατοικίες. Ερμηνεία που συνοδεύεται από αυθαίρετα συμπεράσματα σχετικά με την επιβάρυνση των κτιρίων «με ένα υπερδιαστασιολογημένο και πολύ ακριβό σύστημα θέρμανσης και κλιματισμού» κάτι που δεν προκύπτει καν από την παραπάνω ερμηνεία.»
Δεν καταλάβατε λέξη από όσα αναφέρουμε στην συγκεκριμένη πρόταση. Κρίμα! Θα σας το ξαναεξηγήσουμε : ένα απλό κλιματιστικό δεν έχει αισθητήρα κίνησης. Ένα πολύ ακριβότερο έχει! Έχουμε ένα σπίτι, παθητικό σπίτι, που έχει απαίτηση φορτίου/ισχύος ψύξης-θέρμανσης 2Kw. Έχουμε βάλει ένα κλιματιστικό στο σαλόνι. Μόνο! Φτάνει! Δεν έχει αισθητήρα ! Και δεν υπάρχουν κλιματιστικά στους άλλους χώρους. Τι κατηγορία αυτοματισμών είναι το κτίριο? Το κτίριο είναι πιστοποιημένο παθητικό κτίριο και απαιτεί κάτω από 15Kwh/m2a. Είναι ΝΖΕΒ?
Εκτός πάλι αν θέλετε να μπαλαμουτιάζουμε απλά την ΜΕΑ.
«Λανθασμένη ερμηνεία στον τρόπο αντιμετώπισης των συστημάτων μηχανικού αερισμού προτείνοντας να γίνουν αποδεκτά και στις κατοικίες όπως στον τριτογενή κάτι που όμως ήδη ισχύει.»
Γνωρίζετε πολύ καλά ότι η ΤΟΤΕΕ αναφέρει ρητά «δεν συνιστάται ο μηχανικός αερισμός στην κατοικία». Αποτέλεσμα αυτού είναι κατ’ αρχήν όλες οι πλατφόρμες τύπου 4Μ να μη σε αφήνουν να βάλεις μηχανικό αερισμό, παρά μόνο στο core ΤΕΕ-ΚΕΝΑΚ και εκεί χωρίς ακριβώς να γνωρίζουμε τι υπολογισμό κάνει σε απώλειες. Το πιο σημαντικό όμως είναι άλλο: Άντε και τον βάλαμε τον μηχανικό αερισμό. Όταν θα έρθει στο τέλος ο ελεγκτής – ενεργειακός επιθεωρητής , θα αποδεχτεί την παρέμβαση μας ή θα πει «αφού δεν συνιστάται , δεν τον λαμβάνω υπόψη μου» και τότε το κτίριο δεν θα βγει Α? Αυτό είναι το πρόβλημα κύριοι και γι’ αυτό ζητάμε να απαλειφτεί το «δεν συνιστάται» και να γίνεται κανονικά δεκτός. Το πώς θα σχεδιάζεται και θα υλοποιείται είναι αντικείμενο τέχνης και επιστήμης και ευθύνη του μελετητή μηχανικού.
«Λανθασμένη ερμηνεία των ΤΟΤΕΕ για την αντιμετώπιση των χωνευτών κουφωμάτων από τους μελετητές και τους επιθεωρητές αφού ήδη υπάρχει «έμμεση» απαγόρευση συνδυασμού εξωτερικής μόνωσης και χωνευτού κουφώματος όχι ρητά αλλά τεχνικά-πρακτικά αφού δεν λαμβάνεται υπόψη στους υπολογισμούς σε αυτή την περίπτωση.»
Αν καταλάβαμε καλά, μας λέτε με τον όρο «έμμεση» απαγόρευση, να κάνουμε επισήμως αποδεκτό το μπαλαμούτι στην μελέτη! Κατά τα λοιπά ας γεμίσει η αγορά του «εξοικονομώ κατ’οίκον» με χωνευτά «νέου τύπου» κουφώματα.
«Προτάσεις ατεκμηρίωτες, αυθαίρετες και απροκάλυπτα λανθασμένες όπως για παράδειγμα η πρόταση για «δυνατότητα απαλλαγής υποχρέωσης μελέτης θέρμανσης, ψύξης και εγκατάστασης φυσικού αερίου για κτίρια σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης ενέργειας όπου το θερμικό η ψυκτικό φορτίο αποδεδειγμένα υπολογίζεται σε πολύ χαμηλά επίπεδα… Κατά τη γνώμη μας αυτό θα μπορούσε να είναι περίπου οι 45KWh/μ2τελικής ενέργειας» που θα μας γυρίσουν στην προ ΚΕΝΑΚ εποχή όταν οι τεχνικοί / εγκαταστάτες και τα πολυκαταστήματα ειδών θέρμανσης / ψύξης / κλιματισμού «διαστασιολογούσαν» τα συστήματα εμπειρικά ή ανάλογα με το τι είχαν στις αποθήκες τους. Και τελικά ο καθένας μπορεί να προτείνει έτσι, ένα νούμερο που του αρέσει ή τον εξυπηρετεί χωρίς καμία άλλη τεκμηρίωση; Παρεμπιπτόντως οι 45kWh/m2 «τελικής ενέργειας» είναι τόσο nZEB νούμερο ώστε να πετάξουμε την υποχρέωση εκπόνησης μελετών Η/Μ καθώς επίσης αδιαφορούμε για το είδος και την ποσότητα της πρωτογενούς ενέργειας που θα απαιτηθεί να πληρώσει ο εθνικός ενεργειακός προϋπολογισμός; Γιατί αν δεν έχει γίνει σε όλους αντιληπτό, 45kWh/m2 είναι π.χ. ~50kWh/m2 για φυσικό αέριο αλλά περίπου 110kWh/m2 για ηλεκτρισμό σε επίπεδο εθνικής ενεργειακής κατανάλωσης που είναι σε τρέχοντα χρόνο το πρωταρχικό κριτήριο εξοικονόμησης.»
Εδώ τα πράγματα είναι σοβαρά! Πέρα από τους απαράδεκτους χαρακτηρισμούς που δεν αντιλαμβανόμαστε γιατί τόσο μένος και ποιο συμφέρον εξυπηρετούν, εδώ υπάρχει πολύ σοβαρό πρόβλημα αντίληψης.
Πρώτα πρώτα δεν περιμέναμε από συναδέλφους εξειδικευμένους στην ενεργειακή διαχείριση να μην αντιλαμβάνονται τις βασικές έννοιες «απαίτηση ενέργειας» και «κατανάλωση ενέργειας»!!!! Αλλά ας ξεκινήσουμε από το φυσικό αέριο! Δηλαδή επιμένετε και εσείς ότι σε ένα κτίριο μονοκατοικίας που έχει απαίτηση θέρμανσης κάτω από 15Kwh/m2a και απαίτηση εγκατεστημένης ισχύος κάτω από 10Watt/m2 και δεν πρόκειται να περάσει απέξω του για τα επόμενα 15-20 χρόνια το δίκτυο φυσικού αερίου, είναι υποχρεωμένος ο μελετητής μηχανικός να κάνει μελέτη φυσικού αερίου και εγκατάσταση του? Οκ! Δεν μπορούμε να σχολιάσουμε κάτι άλλο, γιατί θα γίνουμε πολύ κακοί!
Πάμε όμως στα επόμενα! Απαίτηση ενέργειας για ψύξη – θέρμανση και ΖΝΧ κάτω από 45Kwh/m2 το χρόνο αντιλαμβάνεστε τι σημαίνει? ΑΠΑΙΤΗΣΗ ? Α Π Α Ι Τ Η Σ Η ???
Λοιπόν να σας πούμε εμείς: Απαίτηση θέρμανσης 15kwh/m2 το χρόνο σημαίνει αυτό που ζητάει το κτίριο με βάση τις απώλειες του και ότι αν χρησιμοποιήσουμε μια αντλία θερμότητας με ένα σχετικά καλό συντελεστή απόδοσης και υπολογίσουμε όλες τις απώλειες του συστήματος, οι 15 απαίτηση θα γίνουν 5 κατανάλωση!!! Το ίδιο και στην ψύξη! Και στο ΖΝΧ αν η απαίτηση είναι άλλες 15, τότε με έναν ηλιακό θερμοσίφωνα η κατανάλωση (η ηλεκτρική) θα γίνει 1-2 !!!! Επομένως συνολικά θα θέλουμε 5+5+2= 12 Kwh/m2 το χρόνο κατανάλωση. Αν τώρα βάλουμε ένα μικρό, πολύ μικρό Φ/Β στη στέγη , τότε το τελικό μας ισοζύγιο (έτσι το λέμε εμείς σωστά, ο ΚΕΝΑΚ το λέει πρωτογενή ενέργεια) θα είναι 0 … να το ξαναπούμε? «0» … Ξανά! ΜΗΔΕΝ !!!! Είναι αυτό κτίριο ΝΖΕΒ και κατά ΚΕΝΑΚ και χωρίς ΚΕΝΑΚ? Θέλετε να το πολλαπλασιάσετε με όποιο συντελεστή «πρωτογενούς ενέργειας» θέλετε? Κάντε το ! Πάλι ΜΗΔΕΝ θα είναι!
Τώρα όλα τα άλλα που γράφετε, είναι «άλλα λόγια να αγαπιόμαστε!» . Τελικά θα αρχίσουμε να πιστεύουμε ότι σκόπιμα παραπληροφορείτε το κοινό σας , γιατί δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι εσείς, με πιστοποιήσεις ASHRAE και LEED και και και…, δεν ξέρετε τι είναι απαίτηση ενέργειας και τι κατανάλωση.
«Προτάσεις για υιοθέτηση γερμανικών προτύπων (DIN 4108-7) όχι ευρωπαϊκών (ΕΝ) και μετρήσεων με εξειδικευμένο και ακριβό εξοπλισμό (blower-door) που χωρίς να προσφέρουν κάτι παραπάνω στον ΚΕΝΑΚ και τις ΤΟΤΕΕ, αφού η αεροστεγανότητα ενός κτιρίου προκύπτει ήδη από πιστοποιημένες τιμές αεροστεγανότητας των κουφωμάτων, θα εγκλωβίσουν όλους τους μελετητές και τους επιθεωρητές αφού μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο από όσους διαθέτουν τον ανωτέρω εξοπλισμό και «πιστοποιημένα» (από ποιον άραγε;) ξέρουν να τον χρησιμοποιούν .»
Κάποτε ένας γνωστός καθηγητής του Πολυτεχνείου (τον είχατε κι εσείς σίγουρα) έλεγε: «πρώτα γεννήθηκε το DIN και μετά η φωτιά». Να πούμε λοιπόν πως είμαστε η τελευταία χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δεν έχει κανονισμό αεροστεγανότητας κτιρίου. Να πούμε επίσης ότι το γερμανικό DIN4108-7 είναι και ευρωπαϊκό και αντιστοιχεί στο ΕΝ 13829 ως προς το τεστ. Αν θέλετε και άλλες πληροφορίες για τη διαδικασία και τους κανονισμούς, είμαστε στη διάθεση σας. Να θυμίσουμε τέλος ότι στην αεροστεγανότητα αναφέρεται και η πρόσφατα ενσωματωθείσα στο εθνικό δίκαιο οδηγία 844/2018.
Και κάτι τελευταίο! Άντε και δεχόμαστε την αεροστεγανότητα των κλάσεων που αναφέρεται στα κουφώματα! Μόνο από τα κουφώματα χάνει ένα σπίτι? Από το τζάκι δε χάνει? Από τον απορροφητήρα δε χάνει? Σύμφωνα με μελέτες οι απώλειες από αθέλητο αερισμό στα κτίρια λόγω κακής αεροστεγανότητας μπορεί να φτάσουν και το 40% των συνολικών απωλειών. Και τέλος ποιος μας εγγυάται ότι τα κουφώματα μπήκαν στο δομικό στοιχείο όπως απαιτούν οι προδιαγραφές? Δεν πρέπει αυτό να ελεγχθεί? Και εφόσον υπάρχει παγκόσμια αναγνωρισμένος τρόπος έλεγχου, δεν πρέπει αυτός να υιοθετηθεί και στην χώρα μας?
«Προτάσεις που επιδιώκουν την κατάργηση της βασικής αρχής ελέγχου και πιστοποίησης που έχει ενσωματωθεί στον ΚΕΝΑΚ, σύμφωνα με την οποία ο προσδιορισμός της ενεργειακής αποδοτικότητας ενός κτιρίου γίνεται με κοινή για όλους, ξεκάθαρη και επαληθεύσιμη μεθοδολογία. Κάθε λογισμικό ακόμα και αυτά τα «αξιόπιστα και διεθνώς αναγνωρισμένα», δίνουν διαφορετικά αποτελέσματα για το ίδιο κτίριο. Η αποδοχή εναλλακτικών μεθόδων υπολογισμού εξάλλου ήδη υπάρχει αρκεί να λειτουργούν συμπληρωματικά και όχι ως αντικατάσταση της καθορισμένης από τον κανονισμό και ΤΟΤΕΕ μεθοδολογίας. Άλλωστε στις εν λόγω προτάσεις γίνεται ευρεία αναφορά σε χρήση αξιόπιστων τεχνικών και λογισμικών, αλλά πουθενά δεν θίγεται έστω ο τρόπος ελέγχου όλων αυτών των «ειδικών» διαδικασιών (υπολογισμός θερμογεφυρών με ειδικά λογισμικά ή διεθνείς καταλόγους που αντιστοιχούν σε διαφορετικό τρόπο δόμησης!). Η υποστήριξη της «ελευθερίας» του μελετητή με χρήση υπεύθυνων δηλώσεων ανάληψης ευθυνών δεν οδηγεί απαραιτήτως σε ορθότερες λύσεις αλλά μπορεί πολύ εύκολα να οδηγήσει σε διενέξεις μεταξύ μελετητών, ελεγκτικού μηχανισμού και ιδιοκτητών.»
Τελικά αποφασίστε, γιατί άλλα λέγατε πριν ένα μήνα κι άλλα τώρα! ΚΕΝΑΚ θέλετε ή ENERGY+? Και πάψτε επιτέλους να διαστρεβλώνετε τόσο ξεδιάντροπα! Δεν είναι το θέμα μας ποιοι είναι καλύτεροι : οι αμερικάνοι της ASHRAE ή οι Γερμανοί του PASSIVE HOUSE. Ποτέ δεν είπαμε να αντικατασταθεί ΚΕΝΑΚ , αντίθετα είμαστε οι μόνοι που πραγματικά πιστεύουμε και λέμε πως ο ΚΕΝΑΚ διορθώνεται και μπορεί να γίνει πιο ισορροπημένος. Από εκεί και πέρα ζητάμε την ενεργοποίηση της ήδη ισχύουσας νομοθεσίας για τα κίνητρα για καλύτερα κτίρια! Αυτό λέμε χρόνια τώρα! Έχετε καταλάβει λάθος : εμείς δεν θέλουμε να επιβάλλουμε το πρότυπο του παθητικού κτιρίου ως εθνικό πρότυπο (αν και μεταξύ μας αυτό θα έλυνε τα χέρια σε κάθε μηχανικό και θα έκανε ευτυχισμένο κάθε χρήστη). Αν εσείς θέλετε να σχεδιάζετε μπαλαμουτιασμένα στα χαρτιά αλλά ενεργοβόρα στην πράξη κτίρια ΝΖΕΒ, δικαίωμα σας. Εμείς θέλουμε να μας δοθεί η δυνατότητα να σχεδιάζουμε, χωρίς νομικά και πολεοδομικά εμπόδια αλλά και χωρίς αναξιόπιστο λογισμικό, καλύτερα κτίρια και αυτό να τεκμηριώνεται. Όποιος θέλει! Όχι όλοι απαραίτητα. Αλλά θέλουμε και κάτι ακόμη: θέλουμε οι ελάχιστες απαιτήσεις των κτιρίων ΝΖΕΒ να είναι αξιόπιστες και ρεαλιστικές ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ!
«Προτάσεις για «Μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις στον ΚΕΝΑΚ», όπως είναι: α) η κατάργηση του κτιρίου αναφοράς και β) η θέσπιση αριθμητικών στόχων απαιτήσεων θέρμανσης –ψύξης –ΖΝΧ έρχονται σε αντίθεση με τα όσα ορίζουν η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2010/31/ΕΕ, όπως έχει τροποποιηθεί με την Οδηγία 2018/844/ΕΕ, και τον Ν. 4122/2013 που αποτελεί την εναρμόνιση της εθνικής νομοθεσίας με την παραπάνω οδηγία.»
Μάλλον δεν έχετε διαβάσει ούτε τις ευρωπαϊκές συστάσεις, ούτε την 844/2018. Δηλαδή όλες οι άλλες χώρες στην Ευρώπη που δεν έχουν κτίριο αναφοράς ελληνικού τύπου ή/και έχουν και αριθμητικούς στόχους απαίτησης ενέργειας για θέρμανση – ψύξη – ΖΝΧ , όπως συστήνουν και οι επίσημες ευρωπαϊκές συστάσεις, είναι λάθος και εμείς είμαστε οι σωστοί? Οκ!
Πάντως εμείς προωθούμε ένα παγκόσμιο πρότυπο, που εφαρμόζεται με επιτυχία εδώ και 25 χρόνια σε όλον τον πλανήτη, που χώρες πια το υιοθετούν ή το αποδέχονται ως εναλλακτική αξιόπιστη λύση , που μέχρι το Πάσχα θα διατίθεται το σύνολο της πληροφορίας και των εργαλείων του στα Ελληνικά. Και σε αυτό το πρότυπο μπορεί με ασφάλεια να στηριχτεί ο οποιοσδήποτε μηχανικός και σχεδιάσει και να υλοποιήσει κτίριο ΝΖΕΒ. Και γιαυτό και δεν ζητήσαμε καμιά παράταση για την ισχύ της νομοθεσίας των κτιρίων ΝΖΕΒ.
Επανερχόμαστε: ελάτε να κάτσουμε με αίσθημα ευθύνης σε ένα τραπέζι με το ΤΕΕ, τους φορείς της αγοράς και το Υπουργείο και να δουλέψουμε, τώρα που υπάρχει χρόνος και μένουμε σπίτι, ώστε να είμαστε έτοιμοι όταν η αγορά θα επανεκκινήσει! Να η ευκαιρία.
